2009-08-22 11:51:38
؛ گوشتن و بڕین و زندان و كوچ زوره ملی و جه‌نگه‌یل په‌یاپه‌ی و گوشاره‌یل ده‌روینی له بان ملله ت عراق وه تایبه‌ت نیشتمان په‌روه‌ره‌یل عراقی زیاتره‌و بوی و فه‌ره له‌هاوڵاتیه‌یل عراقی وه‌تایبه‌ت جوانه‌یل ژیان له‌لیان تیه‌ڵ بوی و ئه‌را نجات داین گیانیان ریه‌یل پڕ له خه‌ته‌ر گردنه‌وه‌ر تا خوه‌یان بڕه‌سننه وڵاتیگ هاوسا یا وڵاتیگ ئه‌وروپی تا وه ئارامی بژیه‌ن . ئه‌گه‌ر بنوڕیمه ژیان ئه‌و كوچبه‌ره‌یله له وڵاته‌یل بیگانه دیونیم هه‌رچه‌ن لایه‌نه‌یل ئیجابی ها له‌تی وه‌لی لایه‌نه‌یل سلبی فه‌ره‌یگیش دیری له ژیان هاوسه‌ری و خێزانییان و ناكوكیه‌یل خێزانی ئه‌و قه‌ره تونده‌و بوود ك ژماره‌ی فه‌ره‌یگ له ژن و پیاوه‌یل له یه‌ك جیاوه بوون وه‌بی ئه‌وه‌گ هویرله چاره‌نویس مناڵه‌یلیان له‌و غه‌ریبیه بكه‌ن ؛ وه‌تایبه‌ت له ناو ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌یله ك داب ونه‌ریت و ره‌فتار یان وه‌ل ئیمه هاوڵاتیه‌یل روژهه‌ڵاتی فه‌رق و جیاوازی دیری و ته‌نانه‌ت به‌عزی له خێزانه‌یل وه‌ختی ره‌سنه وڵاتیگ ئوروپی تویش شوك تیه‌ن و ئه‌وسا زانن خوه‌یان و مناڵه‌یلیان كه‌فتنه‌سه چ چایگ و ری ده‌رچگن و قورتار بوین له‌تی فه‌ره سه‌خته . راسه له‌و وڵاته‌یله ته‌كنه‌لۆجیه و پێشكه‌فتن سه‌نعه‌تی گامه‌یل دویر و دریژیگ بڕیه و سه‌رجه‌م خزمه‌تگوزاریه‌یل فه‌راهه‌م ئه‌كریه‌ی و ژیان تاحه‌دیگ ئاسانه‌و بوود ؛ وه‌لی له‌هه‌مان وه‌خت بایه‌د شه‌و به‌یده ده‌م روژه‌و تا بتیوه‌نی ژیان خوه‌د و خێزاند ته‌ئمین بكه‌ی ؛ یه غه‌ڵه‌ته ك به‌عزی له‌یوا هویره‌و كه‌ن ك ره‌سین وه وڵاتیگ بیگانه دی یه‌عنی ره‌سین وه به‌هیشت پیه‌ن و وه‌رین ؛ به‌ڵكم وه‌پیچه‌وانه‌وه چاره‌نویس نادیاریگ چه‌وه‌ڕی ئه‌و خێزانه‌یله‌و مناڵه‌یلیان كه‌یگ ك شایه‌د شوینه‌وه‌ار یائاساره‌گه‌ی وه‌ختیگ خوه‌ی نیشان ده‌یگ ك كار له كار ترازیاس و چاره‌سه‌ركردنی سه‌خته‌و بوود . یه‌كیگ له‌و گرفته‌یله ك تویش په‌نابه‌ره‌یل له هه‌نده‌ران تیه‌ی كێشه‌ی فه‌رهه‌نگ یاسه‌قافه‌ی غه‌ربیه ك مناڵه‌یل ئیمه ناچار بوون له ناو ئه‌و فه‌رهه‌نگه بتاویه‌نه‌و؛ ئه‌ویش له داینگه‌و مه‌دره‌سه‌وه بگره‌ی تا ره‌سیگه تێكه‌ڵ بوینیان وه‌ل مناڵه‌یل ئه‌و وڵاته‌یله له سه‌رجه‌م بواره‌یل ژیان . بی گومان مه‌رگ و مردن حه‌قه وهه‌ر گیان له‌وه‌ریگ روژیگ له روژه‌یل دونیا وه‌خوه‌شی و ته‌نگیه‌گانی هیلیگه‌جی و كوچ ئه‌به‌دی ئه‌را جه‌هان ئاخره‌ت كه‌یگ وهاوڵاتیه‌یل په‌نابه‌ر عراقی له‌ی قاعده موسته‌سنا نین و هه‌رئان شایه‌د هاوڵاتییگ كوچ دویایی بكه‌یگ ومناڵه‌یلی له غه‌ریبی بیلیگه‌جی ئمجا ته‌سه‌وری بكه ئه‌و مناڵه ك زوان و ره‌فتار و كردار و فه‌ره‌هه‌نگ ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌یل بیگانه وه‌گشتی گریگه خوه‌ی؛ چ په‌یوه‌ندییگیان وه‌ل نیشتمان داڵگ و قه‌وم و كه‌سوكاریان له وڵاته‌یل خوه‌یان مینی و چه‌وه‌سه‌ریان تیه‌ی و چاره‌نویسیان وه‌ره‌و كوو چوود ؟ بی گومان ئه‌وانه‌گ له ته‌مه‌ن مناڵی وه‌ل باوگ و داڵگیان كوچ كردنه‌و ئه‌وانه‌یش ك له‌وره له داڵگ بوینه ؛ دی نه‌خوه‌یان وه هاوڵاتی روژهه‌ڵاتی زانن نه‌یش په‌یوه‌ندییان وه‌عراق وكوردستانه‌و مینی . له كوتایی وه‌بی یه‌ك و دیو ئیوشیم ك مه‌سه‌له‌ی كوچ كردن ئه‌را وڵاته‌یل بیگانه وه‌ل گشت لایه‌نه‌یل ئیجابیی ؛ لایه‌نه‌یل سلبی فه‌ره‌یگیش ئه‌را خێزانه‌یل و مناڵه‌یلیان دیری و وه‌جورئه‌ت تیوه‌نیم بویشيم ؛ زورم نه گشتیان ؛ زورمیان یه‌كم چشتیگ له‌ده‌سی ده‌ن ژن ومناڵه و دیواخریش تویش بیماریه‌یل ده‌روینی و چاره‌نویس نادیار تیه‌ن ؛ په‌ندیگ پیشنان هه‌س ئویشیگ كوچگ له شیون خوه‌ی سه‌ینه ؛ به‌س ئه‌زیزه‌یل مادام ئیوه له نیشتمان و وڵات خوه‌دان سه‌ینین خوه‌دان وخێزانه‌یلدان سه‌رگه‌ردان نه‌كه‌ن و گیان خوه‌دان ئه‌را هه‌نده‌ران مه‌خه‌نه خه‌ته‌ر.
