قه‌شه‌نگی و له‌لێهاتگی و كه‌رامه‌ت و تودارترين گێشت ژنه‌يل ئه‌و ڕووژگاره ناو له لێ به‌ن. ئارتميس يه‌كم بانوو ژنێ بويه ك له ده‌وروه‌ر٢٤٨٠ ساڵ وه‌رجله ئينگه فه‌رمان ده‌رياوانی خوه‌ی له ده‌س خه‌شايارشای هه‌خامه‌نشی سه‌نيه. له ساڵ ٤٨٤ وه‌رجله وه دونيا هاتن مه‌سيح، فه‌رمان گرده‌و بوين هێز دريايی دايه ئه‌را به‌شداری كردن له جه‌نگ وه‌ل يونانييه‌يلا ك وه ده‌س شه‌خس خه‌شايارشای هه‌خامه‌نشی ده‌ركريايه. ئارتميس فه‌رماندارێ سه‌رزه‌مين (كاريه) وه په‌نج ناو جه‌نگييه‌و ك خوه‌ی فه‌رمانده‌يان بويه، هاته ناوی هێزی دريايی ئيرانه‌و. له‌ی شه‌ره ئيران تويه‌نس ئاسينا بخه‌ێده ده‌س خوه‌ی و بگرێده‌ی. ئه‌مجا هه له‌ی جه‌نگيشه هێزی زه‌ويی ئيران ٨٠٠هه‌زار كه‌س پاپێا و ٨٠هه‌زار كه‌س سواره داشتيه. هێزی درياييش ئه‌و وه‌خته ١٢٠٠ كه‌شتی جه‌نگی داشتيه و ٣٠٠ كه‌شتی هاتوچوو. ئارتميس له ساڵ٤٨٠وه‌رجله زايين له جه‌نگ سالاميس ك له ناوه‌ين هێزی دريايی ئيران و يونان قوميا، به‌شداری كرد و قارمانيه‌يل گه‌واری له خوه‌ی نيشاندا. ئه‌وی هه‌ميشه چه له‌‌لايه‌ن دوژمن و چ دوسيشه‌و، خوه‌شيان له لێ هاتيه و چوی بت پرسينه‌سه‌ی و رێز و ئيحترام ئه‌رای گرتنه و سه‌ر نه‌و‌زاش ئه‌را چماننه. ئارتميس له‌ی شه‌ر سالاميسه له سه‌ختترين هاڵ و مه‌رج جه‌نگ بوی، وه دليری و قارمانی و نه‌ترسی كه‌م وێنه‌ێگه‌و، به‌ش گه‌ورای له هێزه‌يل ده‌ريايی ئيران له خه‌تر له ناو چێن و نه‌منن رزگاريان كرد. ئارتميس وه خه‌شايار پێشنيار كه‌يد ك بخوازێده‌ی، وه‌لی وه مه‌مه‌ره‌لێگ ئه‌ی ژن و ژنخواز سه‌ر نيه‌گرێد.
