شه‌فه‌ق نیوز/ لە چەو کەفتنیگ ئەرا کەناڵ ئاڕ تی روسی وەگەرد پڕۆفیسۆر ڤیتالی زیڤیڕۆف ، وەریەوبەر زانستی هونەری لە پەیمانگای واکسین لەئەکادیمیای زانست روسیا، چەن باسیگ کرد دەربارەی ڤاێڕۆس کۆڕنای نووەوبوی کۆفید-١٩ک وت؛ ئەگەر واکسین پەیا نەوی ئەوه‌ گرفتە نیە، وبایەسە گوزران وەل ئی ڤاێڕۆسە بکەیمن، چوینکە ئەوسا مینێدەی وەل ژیانمان، ئەرا نمونە ڤاێرۆس سیل و فلاوەنزا هیمان هەسەیان وگوزران وەلمانەو کەێد، بەڵکم چوینکە ئی ڤاێڕۆسە نووە، ئەراوە مەردم فرەتر لەلی ترسن.
لە وڵام پرسیاریگ ک ئەڕا گشت تاقێگەیل نیەونە یەکیگ تا وه‌زویترین وەخت واکسین پەیا بکەن ؟ ئایا خوەیان لە راسیەگەی مینەی چارەسەری کەن، تا هەوڵ ئەرا رکابەری یەکتر دەن؟ وت؛ بەڵی رکابەری کارێگ سەرەکیە لەی کارەیلە، چوینکە واکسینەگە وەی زووی وئاسانی پەیا نیەود، ئەرا نمونە ئۆڕۆپا بویە رکابەری لە ناونییان وەختا پەتاگە رەسیە پیان وگشتیان هەوڵدان ئەرا وەدەس هاوردن نواگر پەتاگە وەهەر شیوەیگ بویە، تا بویە قەیرانیگ لە باوه‌ت مقیەتی.
لەماوەی ٥٠ ساڵ وەرین نەخوەشی وەڤایڕۆس فرە ئایەم لە جهان کوشت چوینکە ریەیل پەیا کردن واکسین گەشە نەکردوێد. ولە باوه‌ت قسەو پڕۆپاگندەی بڕیگ لە مەردم ک له‌ ناو پیەوەندیە کۆمەڵیەتیەگان بڵاو بوود وئویشن خوازن لە ری واکسین چشتیگ بخەنە ناو لەش ئایەم تا کۆنتڕۆل وچەودێری ئایەمەگە بکریەێد، وت؛ لەڕاسی ئیسە گشت کەسیگ مۆبایلیگ دیرێد وبوودە هۆکاریگ گونجیاگ ئەرا چەودێری، وئەگەر واکسینەگە پەیا بوی ناچار گشت کەسیگ نیەکێد واکسین وەکار بارێد، یە قسەیگ ڤانتازیاس، وبڕیگ ئویشن هەر دەوڵەتیگ هەر ئەرا خوەی هەوڵ دەێد واکسین پەیا بکەێد، ئەیشە قسەیگ راس نیە، هەڵبەت واکسین پەیاکردن لەهەر دەوڵەتیگ بوودە قانجاز ئه‌را گشت نەخوەشیل، و دویای پەیاکردن واکسین، بایەسە تاقی بکرەیەێد لەبان ئاژەڵ وئیجا لەبان ئایمە خاسەگان ک هویچیان نیە، وئەیەیش ئاسان نیە، ونێەوود پەلە بکەیمن، ڤاێرۆسەگە پڕۆتین دیرێد کارەگەری لەبان وەرگری لەش ئایەمەگە دیرێد، ئەگەر وەرگری هەس ترسناک نیە بەڵکم کاریگەری لەبان نەخوەشەیل هەس، وهەوڵداین فره‌ێگ هەس لەبان پەیاکردن واکسین، وفرە له‌ مەردم ئویشن فایڕۆسەگە دەسکرتە، ئی قسەیشە لەبان هویچ بنەمایگ لەڕاسی نەهاتگە، چوینکە دیار نیە ئایا لە راسی ڤایڕۆسەگە لە ووهان چینی دەسکردە پی؟ شایەت لە شوینیگ تر بویە وەرجە ووهان،وه‌ تایبەت ک فرەکەس توێش ئی ڤایڕۆسە بوون و خاسەو بوون و وپیانەو دیار نیە.