كورد له‌ناونى تاریخ و ئه‌ده‌ب
یه‌كه‌میان تاریخ و دویه‌میش ئه‌ده‌به، ك هه‌ردوگیانیش ئه‌زموون فره‌یگ له‌ناو خوه‌یان گرده‌و كردنه، ئمجا زوورم نویساننه‌یل دونیا فره‌جار ناچار كریانه ك بایه‌سه سه‌ر وه‌یه‌كیگ له‌ى دو ویستگه بوون ك ئه‌ویش تاریخ و ئه‌ده‌به.
له‌یرا بوود بپرسیم: ئه‌راچه تاریخ وه‌ك ماڵیگ، كورد نه‌كرده‌سه نه‌وه‌ى خوه‌ى؟ ئایا ئه‌را كورد له‌تاریخ نادیاره؟ ئایا تاریخ ده‌ریكردگه یا خوه‌ى نه‌تویه‌نستگه بایده ناو تاریخه‌و؟ ئه‌راچه ئه‌وه‌نه كورد گوزه‌یشته له‌ناو ئه‌ده‌ب دیرێد ئه‌وه‌نه له‌تاریخ نه‌ریرێد؟ ئه‌راچه ئه‌ده‌ب هه‌میشه كورد ئاشته‌و كردگه؟ ئایا ئه‌یه ده‌سڵات تاریخ بویه له‌یوا له ئه‌ده‌ب ئه‌كا، یا ده‌سڵات ئه‌ده‌ب خوه‌یه ك مناڵه‌یل فڕه‌دریاگ تاریخ بگرێده خوه‌ى؟
تاریخ هه‌میشه ماڵیگ بویه ئه‌را شانازى پیاوه‌یل گه‌وراو سیاسیه‌یل گه‌وراى دونیاو ته‌نیا ماڵیگ بویه ك هه‌میشه له‌خه‌م گه‌ورایى شووڕشكاره‌یل گه‌ورا بویه‌و له‌ى خاڵه ئاده‌میزاد بویچگ شوونى نه‌ویه‌سه‌و، ئه‌وانه‌ك له‌ناو بویچگترین چه‌رداخ ژیانه له‌ى ماڵ گه‌ورا گوم بوینه‌و كه‌سیش له‌شوونیان نه‌گه‌ردیه. فرعه‌ونه‌یل وه‌ختى هه‌ره‌مه‌یل دروس كردن ئه‌وه‌نه‌ى هیشتنه‌وه‌ى گه‌ورایى خوه‌یانه له‌تاریخ، زه‌ینه‌فون وه‌ختى له‌جه‌نگ وكوشتار تیه‌ێده‌و دى هس ئه‌كا پیر بویه‌و په‌نجه‌یلى شمشیر نیه‌گرن و له‌وه ڕخى چوود ره‌سم گه‌ورایى خوه‌ى بویچگه‌و بوود، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش تیه‌ێد و ژیان خوه‌ى نویسێد تا دویاجار خوه‌ى له ماڵیگ بوینێده‌و ك ناوى تاریخه. تاریخ ئه‌وه‌نه هه‌وڵ چشته‌یل گه‌ورا داگه ئه‌وه‌نه خوه‌ى وه‌چشته‌یل بویچگه‌و خه‌ریك نه‌كردگه. هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش ئه‌وه‌نه له‌تاریخ مسر كویه‌ن باس فرعه‌ونه‌یل كریه‌ێد ئه‌وه‌نه باس كاركه‌ریگ به‌دبه‌خت نیه‌كریه‌ى ك وه شان و ئه‌ره‌ق ئه‌وان گشت ئه‌و هه‌ره‌مه‌یله دروس بوینه، ئنجا له‌یرا زانیم ك ئاده‌میزاد بیجگه ماڵ خوه‌ى ماڵیگ تر دروس ئه‌كا ك ئه‌ویش تاریخه، دى تاریخیش گشت گوزه‌یشتیگ نیه‌نویسێد.
تورك وفارس وعه‌ره‌ب وه‌ختى ره‌سنه نك ده‌سڵات خوه‌یان، دى تاریخ وه‌بى پرس و پرسكارى ڕى وه‌پیان ده‌ێد ئه‌را ئه‌وه‌ك زینگه‌و بوون له‌یاد نه‌وه‌یل دویاى خوه‌یان. له‌یرا كورد وه‌گشت بویچگه خوه‌یه‌و چووده ده‌رقاپى تاریخ و هاوار ئه‌كا، وه‌لى تاریخ كورد نیه‌وینێدو ده‌نگى نیه‌ژنه‌فێد، كورد هه‌میشه به‌دبه‌خت بویه، چوینكه تاریخ نه‌ویه‌سه ماڵیگ ئه‌را كورد تا دویاجار دڵنیا بوود له‌وجوود خوه‌ى، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش هه‌میشه وه بى ئومیدى فره‌یگه‌و كورد باس تاریخ كردگه‌و هه‌ر وه‌ختیگیش كورد له‌بان سفره‌ى تاریخ وجوود داشتگه هه‌میشه خوه‌ى نه‌ویه‌و ملله‌ته‌یل تر له‌وه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیه‌یل خوه‌یان وه‌ك میوانیگ ناوه‌خت قه‌بوولى كردنه، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش كورد بیبه‌ش بویه له گوزه‌یشت خوه‌ى. وه‌لى له‌وه‌رانوه‌ر ئه‌وه‌یش ماڵیگ تر وجوود داشتگه ك چه‌واشه‌ى تاریخ كار كردگه ك ئه‌ویش ئه‌ده‌به، ئنجا تویه‌نیم بویشیم ئه‌ده‌ب خوان پیاگه‌یل فه‌قیر و بیده‌سڵاته‌یل دونیا بویه، یه‌تیمخانه‌یگ بویه ئه‌را ئه‌وانه‌ك تاریخ باوه كوشته‌یان بویه‌و سفره‌یگ بویه ئه‌را كه‌سه‌یل ورسگ و نه‌دار و كه‌مدرامه‌ت و هه‌میشه شانازى كردگه وه‌چشته‌یل بویچگ و خاوه‌ن هویچ گرفتیگ نیه‌و قاپى له‌كه‌س نه‌وه‌ساگه.
ئه‌ده‌ب هه‌میشه شوون وه‌یه‌كه‌و ژیان و شوون ره‌نگاوڕه‌نگ و یه‌كتر قه‌بولكردن بویه‌و پیاوه‌یل بویچگ له‌ناو ئه‌ده‌ب وه‌ك گه‌وراترین پیاوه‌یل دونیا كه‌فتنه‌سه وه‌رچه‌و. ئمجا كورد ئه‌وه‌نه له‌ئه‌ده‌ب وجوود داشتگه ئه‌وه‌نه له‌تاریخ نه‌یاشتگه‌و ئه‌ده‌بیش ماڵ گه‌وراى كورد بویه.
پێشڕه‌و عه‌بدوڵڵا
