كه‌ریم خان له‌ك
ساڵ 1705ز له ئاواییگ ناوچه‌ى مه‌لایه‌ر هاتیه‌سه دونیا. له‌سه‌ده‌ى هه‌یژده وه‌ختێگ ئه‌فشارییه‌یل له په‌رسیا، كوردستان و ئازه‌ربایجان ده‌سه‌ڵات گردنه ده‌س و كووتایى وه‌سه‌رده‌م ده‌سه‌ڵات سه‌فه‌وى هاوردن، به‌شێگ له كورده‌یل به‌ش رووژهه‌ڵات كوردستان ك له سه‌ده‌ى شانزه‌وه باج دیانه ئیمپراتۆرى سه‌فه‌وى، له‌داین باج وه بنه‌ماڵه‌ى ئه‌فشار خوه‌یان وه‌دویر گردن.
ئه‌و وه‌خته‌گ نادر شاى ئه‌فشار خاك لوڕ و به‌ختیارى خسته ژێر ده‌سه‌ڵات خوه‌ى، كه‌ریم خان چیه ناو ڕز سوپاگه‌ى و دویاتر ره‌سیه پله‌ى سه‌ركرده‌ى سوپا. له‌شوون له‌ناو چوین نادرشا له‌ساڵ 1747ز، بشیوى و پاشاگه‌ردانى ئیران گرده‌و.
كه‌ریم خان گه‌وراى عه‌شیره‌ت كورد زه‌ند، له‌لاوازى ئه‌فشارییه‌یل نه‌ف وه‌رگرد و ئه‌را خوه‌ى فه‌رمانڕه‌وایى زه‌ندى دامه‌زران ك له كوردستان، ئازه‌ربایجان، شیراز و به‌شێگ فره‌ى ئیران ئمڕوو ده‌سه‌ڵات داشت.
ئى كه‌ڵه پیاوه هه‌میشه خوه‌ى وه خزمه‌تكار ملله‌ت زانستگه‌و هه‌ر وه‌یخاتریشه نه‌هیشتیاد وه‌پى بویشن پاشا. له‌ماوه‌ى 33 ساڵ ده‌سه‌ڵاته‌گه‌ى كه‌ریم خان زه‌ند، دادوه‌رى و ئاسایش سه‌رانسه‌ر ئیران گرده‌و. هه‌رچه‌ن كه‌ریم خان نه‌خوه‌نه‌وار بوى، وه‌لى له وه‌ڕێه‌وبردن كاروبار ده‌وڵه‌ت و ده‌سه‌ڵاتدارى لێهاتگ بوى و وه‌ل دوژمنه‌یل و نه‌یاره‌یلى وه‌نه‌رمى و له‌سه‌رخوه‌ى ره‌فتار كردیاد و فره‌جاریش به‌خشیاده‌یان.
ئى سه‌ركرده‌ى ناودار كورده له‌ساڵ 1779ز كووچ دویایین كرد و له‌شوون مردنى جارێگ تر جه‌نگ و شێوایشێو و كوشت و كوشتار له‌ئیران سه‌رهه‌ڵدا.
